De meest feministische songs van Beyoncé: een top 5
Wie een beetje vertrouwd is met het repertoire van Beyoncé zal het vast al opgevallen zijn: heel wat van haar nummers bevatten feministische statements. Ik deel met jullie de top 5 van de meest feministische Beyoncé-songs. Zijn jullie het met mij eens? Of vergeet ik een belangrijk nummer?
5. Irreplaceable
Oftewel: het meest geweldige breakup nummer ooit. Waarom ik dit feministisch vind? Niet omdat ze zich boos uitlaat over een man (dit doet er eigenlijk helemaal niet toe, ik vind mannen fantastische partners in het feminisme, zoals je al in dit artikel kon lezen). Wel omdat ze een sterke onafhankelijke positie inneemt. Ze heeft die andere man helemaal niet nodig, en ze stelt zich ook niet op als treurend slachtoffer. “To the left, to the left. Everything you own in the box to the left.” Beyoncé toont in dit nummer dat je geslacht er helemaal niet toe doet als je uit elkaar gaat. Het is niet de smekende vrouw tegenover de onverbiddelijke man. De rollen kunnen net zo goed omgedraaid zijn. Ooit hoorde ik dat een koppel dit nummer gekozen had als openingsdans, omdat ze de ander ‘irreplaceable’ vonden. Hmm… nog eens naar de songtekst luisteren, me dunkt?
4. Partition
Deze fel gecontesteerde videoclip gaat over seksualiteit. Er is heel wat ophef over ontstaan omdat Beyoncé er de volgende zin in zingt: “I just wanna be the girl you like.” Dit zou volgens critici helemaal niet de boodschap moeten zijn die meisjes horen als ze naar hun favoriet idool luisteren. Klopt, maar dit is het punt van dit nummer helemaal niet. Wie goed luistert naar de tekst, hoort dat deze tekst net over de bevrijding van de vrouwelijke seksualiteit gaat. Heel het lied gaat over lust, en er wordt zelfs expliciet een referentie gemaakt naar hoe mensen denken dat vrouwelijke seksualiteit niet van dezelfde aard is als mannelijke seksualiteit, wat wordt tegengesproken door een citaat dat ontleend lijkt te zijn aan een filmcitaat van de actrice Julianne Moore. “Les hommes pensent que les féministes détestent le sexe, mais c’est une activité très stimulante et naturelle que les femmes adorent.”
3. Flawless
Op nummer 3 staat ‘Flawless’, een lied waarin Beyoncé opkomt voor zichzelf, en haar tegenstanders in tamelijk kwade bewoordingen opdraagt hun hoofd te buigen. “I took some time to live my life, but don’t think I’m just his little wife. Don’t get it twisted. This my shit, bow down bitches.” Neen Beyoncé, die gedachte is geen enkel moment in mij opgekomen, gelukkig maar zo te zien. Een heel fijn nummer om naar te luisteren als je in een kwade stemming bent, en je de mensen die niet in je geloven hun ongelijk wilt bewijzen. Neem het van een ervaringsdeskundige aan. Maar wat het allerbeste is in dit nummer: ze neemt er een deel van de speech van Chimamanda Ngozi Adichie in over.
“We teach girls to shrink themselves, to make themselves smaller. We say to girls, ‘You can have ambition, but not too much. You should aim to be successful, but not too successful. Otherwise you will threaten the man.’ Because I am female, I am expected to aspire to marriage. I am expected to make my life choices always keeping in mind that marriage is the most important. Now marriage can be a source of joy and love and mutual support. But why do we teach girls to aspire to marriage and we don’t teach boys the same? We raise girls to see each other as competitors – not for jobs or for accomplishments, which I think can be a good thing, but for the attention of men. We teach girls that they cannot be sexual beings in the way that boys are. Feminist: the person who believes in the social, political and economic equality of the sexes.”
Blijkbaar was Chimamanda zelf ook erg blij met de verwerking van haar speech in dit nummer. Ze vertelt dat dankzij Beyoncé nu veel mensen van over de hele wereld weten wat het betekent om feminist te zijn en te strijden voor gelijkwaardigheid tussen mannen en vrouwen. Deze mensen had zij nooit allemaal alleen kunnen bereiken, aldus Chimamanda.
2. Run the world (Girls)
Van deze top 5 is dit mijn minst favoriete nummer. Het is wel opzwepend en aanmoedigend, maar ik vind niet dat het de meisjes zijn die ervoor zorgen dat alles op rolletjes loopt. Mannen en vrouwen maken de wereld samen tot wat zij is. Maar goed, ik vermoed dat Beyoncé deze boodschap ook wel onderschrijft, en dat dit lied louter ter empowerment van vrouwen en meisjes is geschreven. Doordat het zo sterk op deze boodschap is gericht, staat het op nummer 2 van mijn top 5. Wat ik leuk vind aan dit nummer is dat het uitdraagt dat vrouwen integraal onderdeel zijn van de zakenwereld en de economie: “Boy I know you love it how we’re smart enough to make these millions. Strong enough to bear the children. Then get back to business.” Dit is ook de boodschap die je terugvindt op Work in Heels.
1. Formation
Oh, wat houd ik van dit nummer! Het staat met recht en rede op nummer 1 in deze feministische top 5 van Beyoncé-nummers. Het was nochtans geen liefde op het eerste gezicht (of gehoor?). Ik vond dat het maar matig kon boeien, en ik begreep niet zoveel van de tekst. Tot ik besloot de tekst eens te googelen. Hoeveel keer ik ondertussen al ‘Bitch I’m back, by popular demand,’ gezegd heb als ik klaar was om de deur uit te gaan is ondertussen niet meer te tellen. Dit nummer is een feministisch statement dat onderwijl ook nog eens racisme aan de kaak stelt en heeft bijgedragen aan de Black Lives Matter movement. De videoclip zit boordevol symboliek. Het moment dat Beyoncé op een ondergelopen politie-auto plaatsneemt is bijvoorbeeld een referentie naar het politiegeweld tegen de zwarte gemeenschap. “Okay ladies, now let’s get in formation,” is een duidelijke oproep tot actie, en heb ik zelf ook gebruikt in mijn artikel over de protestmars tegen Trump.
Het is duidelijk dat Beyoncé meer kan dan alleen aanstekelijke liedjes zingen. Ze is ook nog eens een verwoed voorvechtster voor de gelijkwaardigheid tussen mannen en vrouwen. Heb ik al gezegd dat ik een fan ben?