Voor publiek spreken kan stress met zich meebrengen. Dat is bij iedereen zo. Je hebt mensen die toegeven dat ze soms zenuwachtig zijn als ze een publiek moeten toespreken, en je hebt mensen die liegen. Voel je dus zeker niet alleen/vreemd/uniek als je last hebt van gierende zenuwen.
Zenuwachtig zijn is niet onvermijdelijk
Maar er zijn wel manieren om minder stress te hebben als je een publiek moet toespreken. En sowieso zullen de zenuwen afnemen naarmate de frequentie waarmee je een publiek toespreekt. Denk maar aan een professor. Het eerste hoorcollege is nog spannend, maar na zoveel jaar lesgeven is een publiek toespreken een gewoonte geworden.
Maar goed, stel dat jij niet wekelijks voor een grote zaal vol verwachtingsvolle ogen staat. Dan kan het moment waarop je een publiek moet toespreken best spannend zijn. Denk aan een toespraak op een trouwfeest, een presentatie op een congres, een speech op een proclamatie, een projectvoorstel in een grote vergaderruimte,… Je kan je vast nog meer situaties voor de geest halen waarin je last zou kunnen hebben van spanning.
Gelukkig bestaan er trucs om minder zenuwachtig te worden. En neen, ik heb het hier niet over kalmeerpillen, want er bestaan gezondere en effectievere methoden.
Het voorstellingsrondje als voorbeeld
Als je een groep mensen moet toespreken denk je dat alle ogen op jou gericht zijn. Je denkt dat iedereen je beoordeelt, en zich een mening over je vormt. Maar dit is helemaal niet zo! Stel je eens voor dat je in een kring zit, en dat iedereen zich kort moet voorstellen. Zit je je dan keihard te concentreren op wat de ander zegt? Beoordeel je de ander meteen op een verspreking? Of zit je al klaar om die ander te veroordelen of af te breken? Ik denk het niet. De kans is veel groter dat je op een neutrale manier luistert naar de persoon. En als je zelf wat zenuwachtig bent is de kans groot dat je al bedenkt wat je straks gaat zeggen, en je daarom te afgeleid bent om echt aandachtig te kunnen luisteren. Hoe jij in die kring zit, zo zit iedereen waarschijnlijk in die kring.
De truc: inbeelden dat je zelf in de zaal zit
Net zoals in het voorstellingsrondje zal iedereen die je toespreekt druk zijn met zijn eigen gedachten. Je zal mensen hebben die niet opletten. Je zal mensen hebben die opgetogen zijn over de vakantie die ze net geboekt hebben en die nergens anders aan kunnen denken. Er zullen ook mensen zijn die met hun gedachten nog bij een ruzie zitten. Sommigen vragen zich misschien af of ze nog iets nodig hebben van de supermarkt voor ze vanavond gaan koken, en anderen vragen zich of waar je die oorbellen gekocht hebt. Er zijn (gelukkig) ook mensen die aandachtig je presentatie zullen volgen. Zij lezen je slides, denken aan een situatie waarin ze jouw advies zouden kunnen toepassen, of denken bij zichzelf: “hé, dat wist ik nog niet!” Wat ze ook denken, ze tellen niet het aantal keren dat je over je woorden struikelt. Ze zitten niet als hyena’s te wachten tot je faliekant afgaat, en bloeddorstig kunnen toeslaan met hun vernietigende commentaar. En ze houden ook geen kleurenkaart naast je gezicht om te analyseren of je nu iets roder bent dan daarnet.
Kortom, de truc is dus om in te beelden dat je zelf in het publiek zit, en je af te vragen waaraan jij zoal zou denken mocht iemand anders presenteren. Ik ben een hele tijd geleden op onderstaande cartoon gestuit, en denk daar sindsdien altijd aan als ik moet presenteren. En het helpt echt!
Een publiek is doorgaans erg vergevingsgezind
Maar wat als je nu echt over je woorden begint te struikelen, een stuk van je presentatie vergeet, of een onbedwingbare hoestaanval krijgt? Ook dan kan je je weer in de plaats van het publiek stellen. Als ik iemand zie die worstelt met een presentatie, dan moedig ik die in gedachten aan. De kans is groot dat dit omgekeerd net zo is. Dus mensen zitten zich echt niet te verkneukelen om je presentatie. Een publiek is doorgaans erg vergevingsgezind. Houd dit in het achterhoofd, en ga ervoor!
Heb jij veel last van presentatiestress? En wat doe je dan om je zenuwen de baas te blijven? Tips zijn meer dan welkom in een reactie!
Bron afbeelding: Pixabay