Je uitgaven beheren: hoe doe je dat? + handige tool

Overzicht uitgaven

Wat te verwachten als je op jezelf gaat wonen?

Toen ik pas begon met werken en dus zelf verantwoordelijk was voor mijn inkomsten en uitgaven, was ik benieuwd naar hoeveel het leven zou kosten. Ik woonde al een paar jaar niet meer thuis, en wist dus goed hoeveel een supermarktbezoek kostte. Maar het totaalplaatje van zelfstandig leven? Daar was ik wel benieuwd naar! Oké, je weet wel hoeveel geld je ongeveer kwijt zal zijn aan huur of de afbetaling van een lening, je weet dat je water en elektriciteit moet betalen, en je weet dat je een aantal verzekeringen moet afsluiten. Maar er is nog zoveel meer waar je in eerste instantie niet aan denkt. De beste manier om te weten hoeveel het leven kost, is om dit zorgvuldig bij te houden.

Weten wat je uitgeeft

Ik kwam op het idee om de eerste maanden mijn uitgaven zorgvuldig op te volgen. Veel mensen raden aan om op te schrijven wat je allemaal uitgeeft, en wat je allemaal verdient. Als je de uitgaven van je inkomsten aftrekt, zou je op het einde van de maand nog voldoende moeten overhouden om je spaardoel van die maand te halen. Maar dat vond ik niet voldoende. Ik wilde precies weten waaraan ik mijn geld spendeerde. Want je kunt prima elke maand €400 sparen, als je niet weet hoe je aan dit bedrag komt, kan je niet bepalen waarop je in geval van nood zou kunnen besparen, en waarop je helemaal niet kunt besparen.

Minder uitgeven

Het grootste voordeel van tot in detail te weten waaraan je je geld spendeert, is dat het een uitstekend handvat biedt om minder uit te geven. Als je merkt dat je minder overhoudt aan het einde van de maand dan gepland, kan je nagaan hoe dit komt. Heb je deze maand veel geld uitgegeven aan restaurantbezoekjes? Moesten er noodzakelijke reparaties worden gedaan? Je zou schrikken hoeveel geld je aan bepaalde zaken uitgeeft. Elke dag een belegd broodje bij de Panos telt al snel op, en al lijken die frequente bezoekjes aan de Action een goed idee (want: goedkope spullen), je bankrekening zal er zelden blij van worden. Door zwart op wit te zien hoeveel geld je uitgeeft in een bepaalde categorie, kan je geconfronteerd worden met je eigen spendeergedrag. En als je minder wilt uitgeven kan een dergelijke confrontatie precies zijn wat je nodig hebt. Een handige website voor wie minder wil uitgeven is de website van meergeldminderstress.nl. Deze site staat vol bespaartips!

Lekken detecteren

Misschien haal je prima je spaardoelen, en hoef je niet te besparen. Maar dan nog kan het zijn dat je eigenlijk te veel geld uitgeeft. Veel mensen hebben last van zogenaamde ‘lekken’ in hun bankrekening. Dit zijn zaken waar je geld aan uitgeeft zonder dat je je er van bewust bent. Of je geeft geld uit aan zaken die je niet gebruikt, maar je denkt er niet verder over na. Soms ben je dubbel verzekerd voor iets, heb je een omnium verzekering lopen voor een oudere wagen, heb je een extra zwaar internetabonnement waar je het datalimiet nog niet van zou bereiken mocht je dag en nacht livestream bekijken, enzovoort… Deze zaken ontdek je als je je uitgaven nauwkeurig bijhoudt. Want een domiciliëring verschijnt ook bij je uitgavenposten op je bankrekening.

Wie graag extra tips krijgt om meer geld over te houden aan het einde van de maand zonder te besparen, kan dit artikel lezen waarin ik je uitleg hoe je makkelijk €100 extra per maand overhoudt.

Aan de slag: het uitgaven Excel-bestand

Heb ik je overtuigd van het belang van inzicht te hebben in je uitgaven? Dan kan je hier het Excel-bestand downloaden dat ik zelf heb gebruikt toen ik begon met werken.

Het ziet er uit als een gewoon Excel-document waarin je een opsomming van je uitgaven plaatst, maar het is veel meer dan dat. Ik heb er extra functionaliteiten in gevoegd, die je in één oogopslag duidelijk maken hoeveel je nu werkelijk aan allerhande zaken uitgeeft. Dit Excel-bestand heeft namelijk 3 tabbladen:

1. Het eerste tabblad is een invoerblad. Hier vul je elke uitgave in aan. Eerst het jaar waarin je de uitgave doet, dan de maand, vervolgens het soort uitgave, eventueel nog extra details hierbij, en uiteindelijk het uitgegeven bedrag.

Voorbeeld invoerblad

2. In het tweede tabblad vind je een overzichtstabel van je uitgaven, waarin je per type uitgave het totaalbedrag ziet staan. Maar wat interessanter is: hier kan je ook het jaar en de maand aanduiden waarover je informatie wilt krijgen. Dit is heel handig als je bijvoorbeeld een totaaloverzicht over meerdere maanden, of zelfs een heel jaar wilt.
   Opgelet: als je nieuwe data hebt ingevoerd moet je deze tabel vernieuwen. Hoe doe je dit? Rechter muisknop in de tabel, en klikken op het icoontje ‘vernieuwen’.

Mijn uitgaven van april 2015

3. In het derde tabblad krijg je een taart te zien die gebaseerd is op de tabellen van het vorige tabblad. Wil je de uitgaven van de afgelopen maand oktober zien, en heb je dit in de tabel aangevinkt? Dan laat het derde tabblad een taartdiagram van de maand oktober zien. Het handige aan deze taart is dat je meteen inzicht krijgt in de proportie van je uitgaven door de kleurtjes van de verschillende categorieën.

Voorbeeld taartdiagram (de concrete bedragen zijn uit dit voorbeeld weggelaten. Standaard staat dit er wel bij).

Soorten uitgaven

De bedoeling is dat je voor jezelf gaat uitmaken welke categorieën je hanteert. Ik had bijvoorbeeld deze 10 categorieën:

• Cadeau
• Eten
• Gezondheid
• Kledij
• Lening/huur
• Ontspanning
• Restaurant
• Vervoer
• Verzorging
• Wonen

Zoals je kunt zien maak ik onderscheid tussen ‘Eten’ en ‘Restaurant’. Eten is wat je in de supermarkt koopt, onder ‘Restaurant’ vallen extraatjes die buiten huis gegeten of gedronken worden. Onder ‘Gezondheid’ vallen zowel doktersbezoekjes, als aankoop van medicatie. Bij ‘Ontspanning’ zitten bijvoorbeeld cinematickets, lidgeld voor sportclubs, een toegangsticket voor een pretpark,… Onder ‘Vervoer’ kan je zowel brandstof als tickets voor het openbaar vervoer plaatsen. Maar je kan dit natuurlijk ook opsplitsen in twee aparte categorieën. Onder ‘Verzorging’ plaatste ik producten voor lichaamsverzorging, zoals shampoo, make-up, tandflos, gezichtscrème, enzovoort. Kosten die onder ‘Wonen’ vielen waren bijvoorbeeld de vaste kosten voor het appartementsblok, water, gas, elektriciteit, grondbelasting, provinciebelasting, maar ook de aankoop van een nieuwe vaatwasmachine.

Lees ook: aan deze zaken spendeer ik met plezier mijn geld… en aan deze helemaal niet!

Tips om gebruik te maken van het Excel-document

Ik geef het toe, wie een volledig overzicht wilt hebben van zijn uitgaven moet daar wat discipline voor hebben. Een uitgavenlijst bijhouden is niet meteen het leukste taakje op je to do-list, maar het moet wel gedaan worden.

• Bedenk dat dit tijdelijk is. Je zal waarschijnlijk niet je hele leven je uitgaven op zo’n nauwgezette manier bijhouden, en dat hoeft met een beetje geluk ook niet. Maar in het begin is het heel handig om te weten hoeveel het leven kost. Dat moet je jezelf voorhouden: je doet nu een tijdelijke inspanning, maar je zal jarenlang van de opgedane kennis kunnen profiteren.
• Vul je Excel-document op een vast tijdstip in. Of je dit nu één keer per maand invult, of één keer per week: zorg dat er regelmaat inzit. Als je dit op een vast tijdstip doet, zal je het minder snel over het hoofd zien of het uitstellen naar een ander moment.
• Betaal zoveel mogelijk met de kaart. Ikzelf zette het overzicht van mijn zichtrekening en het Excel-bestand naast mekaar op mijn computerscherm. Dan kost dit niet zoveel moeite om het over te nemen. Maar dit wil natuurlijk ook zeggen dat ik alleen zicht heb op uitgaven die met de bankkaart gebeurd zijn. Om te voorkomen dat er geld ‘door de mazen van het net glipt’, kan je best zoveel mogelijk met de kaart betalen. Daarnaast kan je eventueel nog een lijstje bijhouden waarop je de cash uitgaven noteert. Dit kan je op zijn beurt invoeren in je Excel-file.

Laat je niet vangen aan éénmalige uitgaven

Soms vraag je jezelf af of je een bepaald uitgave wel in je Excel-bestand moet plaatsen. “Maar dit is toch éénmalig?” zal je misschien denken. “Dit hoeft toch niet in mijn overzicht om een beeld te krijgen van een ‘typische’ maand?” Het grappige is dat je dit elke maand zult denken. Er bestaat niet zoiets als een typische maand. Elke maand zal je wel iets atypisch tegenkomen. De ene keer wil je een nieuwe salontafel, de andere keer is het een vrijgezellenfeest van een vriendin, nog een andere keer ben je op citytrip geweest. Het zal heel vaak voorkomen dat je een zogenaamde ‘eenmalige’ uitgave doet. En daarom moet je het net in je Excel-bestand zetten. Want het is heel normaal, en heel typisch om iets atypisch uit te geven.

Wat heb ik zelf geleerd?

Door dit systeem vol te houden heb ik zeer veel inzicht gekregen in mijn uitgavenpatroon. Ik weet waar mijn zwaktes liggen (verbaast het iemand dat ik nogal durf los te gaan in schoenen?), ik weet waar mijn sterktes liggen, en ik weet welke uitgaven ik systematisch onderschat.

Zo ben ik ervan geschrokken hoeveel geld ik uitgaf aan restaurantbezoekjes en cadeautjes. Niet dat ik daarom besloot om dit te minderen (neen, inzicht wil niet meteen zeggen dat je bepaalde kosten ook naar beneden moet halen), maar het deed me wel beseffen dat alle kleine beetjes soms serieus aantikken. En zo weet je ook meteen waarop je eventueel kan besparen als je wat meer geld wilt overhouden.

Een ander iets waar ik niet aan gedacht heb zijn de zogenaamde ‘onderhoudskosten’. Als je op een appartement woont, moet er af en toe een ramenwasser komen, en ook je fiets heeft af en toe een opknapbeurt of een nieuwe band nodig. Als je denkt aan ‘op jezelf’ wonen zijn dit niet meteen de kosten waaraan je denkt, maar het zijn wel kosten die je in de realiteit maakt.

Gebruik je graag mijn tool om inzicht te krijgen in je uitgaven? Download die dan hier.
Problemen bij het downloaden? Stuur me dan een mailtje op haydee@workinheels.be.

Photo by William Iven on Unsplash

Heb jij een manier om zicht te krijgen op je uitgaven? Laat het dan zeker weten in een reactie!