Gratis werken – Waarom ik je afraad om gratis te werken

Trend om gratis te werken

Tijd, expertise en talent zijn kostbaar. Als je hier gebruik van wilt maken om je eigen leven te verbeteren of je onderneming te doen floreren is het logisch dat je daar een vergoeding voor aanbiedt. De laatste jaren merk ik echter dat er een trend bestaat om te vragen dat mensen gratis werken. Ben je afgestudeerd in een sector waar de jobs niet voor het grijpen liggen? Dan mag je blij zijn als je ergens een gratis stageplaats krijgt aangeboden. De concurrentie is namelijk groot, en zo heb je tenminste al werkervaring om aan je cv toe te voegen. Bedrijven krijgen gratis werkkrachten die met hun jeugdig enthousiasme het bedrijf komen versterken. Dat enthousiasme niet volstaat om in je eigen levensonderhoud te voorzien wordt eventjes vergeten.

Niet alleen bedrijven nemen gratis werkkrachten aan. Ook van artiesten wordt helaas te vaak verwacht dat ze hun werk gratis of aan een lachwekkende vergoeding aanbieden. Je mag blij zijn dat je de kans krijgt om naamsbekendheid te verwerven, niet? Bedrijven schrijven wedstrijdjes uit, wat ervoor zorgt dat ze kunnen kiezen uit een grote hoeveelheid aan kwalitatief werk. Vervolgens betalen ze de winnaar uit, of geven ze een prijs weg. Een peulenschil van het bedrag dat je daadwerkelijk hoort uit te geven om een werk van dergelijk niveau te verkrijgen. Daarbij wordt van artiesten die (nog) geen grote naamsbekendheid verworven hebben ook verlangd dat ze hun werk aan vriendenprijzen aanbieden, want je kent iemand altijd wel via via. Zou je aan een loodgieter vragen om zo goed als gratis te werken omdat je vroeger samen in de kleuterklas zat?

Lees ook: onderhandelen over geld: hoe pak je dat aan?

Is gratis werken een meerwaarde?

Hoewel het enerzijds normaal is dat je een vergoeding ontvangt naargelang je expertise en ervaring, is het ook normaal dat je een vergoeding ontvangt voor de tijd die je in je werk steekt. Daarbij zijn jonge mensen vaak zeer enthousiast en flexibel, wat ook waardevolle eigenschappen zijn. Als je twijfelt om in te gaan op een gratis werkaanbod dat op termijn geen gigantische meerwaarde zal zijn voor je eigen leven, durf dan te weigeren. Als mensen je echt graag willen aannemen, of je werk als artiest echt waarderen, dan zullen ze daar ook de gepaste verloning voor willen geven. Als er gedreigd wordt met “dan vragen we het wel aan een ander”, laat ze dat dan maar doen.

Er zijn natuurlijk wel bepaalde omstandigheden waarin gratis werken opportuun is. Met dit artikel doel ik niet op stages tijdens de studiejaren, vrijwilligerswerk of andere zinvolle tijdsbesteding. Wat zouden we zijn zonder deze mensen? Ik wil ook niet beweren dat geld de belangrijkste motivatie moet zijn, integendeel! Maar het staat wel vast dat je zonder geld niet genoeg eten hebt om je gemotiveerd te blijven voelen.

De nadelen van gratis werken

Wie gratis werkt zal geen buffer opbouwen voor tijden waarin er een extra financiële inspanning gevraagd wordt. Gratis werken zorgt er niet alleen voor dat je financieel niet vooruit gaat, je gaat er zelfs op achteruit. Je moet nog steeds je rekeningen betalen, want de mensen die jou een dak boven je hoofd bezorgen en ervoor zorgen dat je niet omkomt van honger en ontbering werken (uiteraard) niet gratis. Daarnaast moet je ook investeren in je werk. Je maakt verplaatsingen, investeert misschien in bepaalde materialen, en besteedt tijd die je niet kan besteden aan een ander (bij)baantje.

Ik veroordeel de mensen niet die gratis werken, maar ik zou wel graag willen benadrukken dat je het waard bent om vergoed te worden voor je inspanningen. Als we collectief zouden beslissen om niet meer gratis te werken, dan zouden bedrijven en klanten wel moeten betalen als ze gebruik willen maken van iemands tijd, expertise of talent. En daar wordt iedereen beter van, niet?

Twijfel je na dit artikel nog steeds of je nu gratis zou werken of niet? Raadpleeg dan deze handige flowchart.

Wat is jouw mening over gratis werken? Zou je het altijd weigeren, of zie je net wel redenen om in te tekenen op een gratis opdracht?

Bron afbeelding: Pixabay