Eén van de zaken die ik zo leuk vind aan mijn werkplaats en de mensen waarmee ik samenwerk, is dat ik als een persoon word gezien wiens hersenen prima functioneren. Ik voer met hen normale conversaties over het werk, kan een informeel gesprek voeren zonder dat iemand mij een encyclopedie ter ondersteuning overhandigt, en ik mag zelfs zonder begeleiding van een deskundige mijn kopieercode invoeren in het kopieerapparaat. Ongelofelijk maar waar: soms wordt mij zelfs om advies gevraagd.
Dit komt natuurlijk omdat ik mijn domme bimbo-badge niet draag op mijn werk. Ken je dat niet? De domme bimbo-badge? Dat is de badge die wij als jonge vrouwen verplicht moeten opspelden tijdens een conversatie met (veelal) oudere mannen, zodat ze zich een superslimme kosmopoliet kunnen voelen. De domme bimbo-badge valt prima te combineren met vragende ogen, en het onvermogen om vier lettergrepen tellende woorden te gebruiken.
Mansplaining
De meesten onder jullie kennen wel het fenomeen ‘mansplaining’, waarbij een deskundige vrouw iets wordt uitgelegd door een minder deskundige man. Een mooi voorbeeld is dat van een vrouwelijke astronaut (Jessica Meir) die op twitter de les wordt gespeld door een man die ooit eens op ruimtekamp geweest is. Of wat dacht je van onderstaand voorbeeld, waarbij astrofysicus Katherine Mack wordt aangeraden om eens ‘echte wetenschap’ te gaan leren?
De bimbo die niet weet wat een neuroloog is
Gelukkig word ik in mijn job niet ‘gemansplaind’. Dit komt hoofdzakelijk doordat ik met capabele en verstandige mensen samenwerk die een ander naar waarde kunnen schatten, maar ook omdat mijn werkomgeving niet de omgeving is waarin seksisme makkelijk een voedingsbodem vindt.
Helaas wordt dit ruimschoots gecompenseerd door de dagelijkse conversaties die ik met iets minder fortuinlijke exemplaren moet voeren. Bij hen draag ik dus blijkbaar mijn domme bimbo-badge. Zo stond ik op een receptie na een boekvoorstelling te praten met enkele notabelen van een niet nader genoemd landelijk dorp. Een van hen wist de groep mede te delen dat zijn broer de laatste tijd nogal vreemd gedrag vertoonde, en dat hij daarom een afspraak had gemaakt met de neuroloog. Hij draaide zich vervolgens naar mij om en zei, “de neuroloog: een her-sen-dok-ter.” Jawel, met lettergrepen en al. Fijn dat hij dat eventjes verduidelijkte. Mijn master in de psychologie had me in geen jaren kunnen voorbereiden op dergelijk verregaand jargon.
Mansplaining voor beginners
Dit is geen alleenstaand geval. Ik mag geregeld mijn domme bimbo-badge bovenhalen op gelegenheden waarbij een stel mannen (grof genomen boven de 50) aanwezig is. Dan leggen ze de simpelste dingen aan mij uit, al was ik een kind met een serieuze ontwikkelingsachterstand. Of ze vragen me bezorgd of ik een bepaald woord of concept wel begrijp.
Het komt niet in me op om een grijzende man uit te leggen wat een neuroloog is. Waarom zou hij dit dan wel aan mij moeten uitleggen? Hé, we zijn de jaren 1800 gepasseerd hoor. Vrouwen gaan gewoon naar school, en zijn net zo welbespraakt als mannen. Of dacht je dat ik op een mooie ochtend wakker werd en plots een diploma in mijn cornflakes vond?
Het ligt toch niet aan mijn domme bimbo-badge
Waarom kom ik dit toch zo vaak tegen? Ik dacht eerst dat het aan mijn leeftijd lag. Maar in de meeste gevallen staan er ook jonge mannen bij, en hen wordt nooit gevraagd of ze wel weten wat het verschil is tussen een liberaal en een socialist. Ik kan helaas niet anders concluderen dan dat jonge vrouwen automatisch minder intelligentie worden toegedicht. Vooral als ze ook nog eens interesse blijken te vertonen in traditioneel ‘vrouwelijke’ zaken als mode en make-up. Precies of het ene neemt plaats af van het andere in je hersenen. Ja, ik kan alle filosofische stromingen opnoemen én de best verkocht MAC-lipsticks op kleur benoemen.
Ja, ik kan alle filosofische stromingen opnoemen én de best verkocht MAC-lipsticks op kleur benoemen.
Waag het eens te antwoorden
Als je dacht dat de beproeving voorbij was na een domme verduidelijking te moeten aanhoren, heb je het mis. Vervolgens moet je ook nog laten blijken dat je wel op de hoogte bent van het besproken onderwerp. Het laten passeren is voor mij geen optie: ik vind het zo infantiliserend, en ik laat me niet op die manier toespreken. Maar waag het eens een antwoord te formuleren… Jongens, jongens, dat wordt je niet in dank afgenomen! Dan ben je plots arrogant, een betweter, of iemand met een gebrek aan respect. Tja, dan had je me maar geen zo’n domme vraag moeten stellen.
Lees ook: “Het is mevrouw.” Hoe antwoorden op respectloze aansprekingen?
Waarom ik mijn hoop op de jongere generatie richt
Misschien gaat dit fenomeen na een paar jaar wel gaan liggen. Wie weet word je plots wel naar waarde geschat als je een aantal extra jaren op de teller hebt staan. Maar nog meer hoop ik dat dit fenomeen op zichzelf uitsterft. Want dat is belangrijk voor de meisjes die nu nog op de schoolbanken zitten, en later net zulke conversaties moeten bijwonen. Maar iets stemt me hoopvol: nooit kom ik dit tegen met vrouwen. En zeer zelden kom ik dit tegen met jonge mannen. En die jonge mannen worden ook ouder, en zullen misschien een generatie vormen die met meer respect naar jongere vrouwen kijkt.