Kill your darlings: schrap als een expert in je eigen tekst

Kill your darlings

Neen, ik heb het niet over het slachten van je lievelingskonijn om een mutsje te maken voor de winter. Ik ben trouwens tegen het dragen van echt bont. Ik heb het over het schrappen in je eigen geliefde tekst waar je zoveel tijd en moeite in gestoken hebt.

Je zal het waarschijnlijk wel herkennen: je hebt uren tijd in een tekst gestoken, en je bent bijzonder trots op een bepaalde paragraaf waaraan je lang gezwoegd hebt. In jouw ogen is het een pareltje des schrijfkunst, en heeft nog nooit iemand zo treffend dit concept besproken. Alleen weet je niet zeker of het wel daar in de tekst moet staan. En eigenlijk vrees je diep vanbinnen dat het überhaupt niet in de tekst moet staan. Het leidt misschien wat af van de boodschap die je met de tekst wilt meegeven, of het is te wervend geschreven voor een informatieve tekst.

Wat doe je ermee? Schrappen?

“Schrappen? Geen sprake van, dit is mijn geesteskind,” denk je gechoqueerd als deze gedachte in je opkomt. Of misschien suggereerde iemand anders deze handeling, en denk je nog opstandiger: “Over mijn lijk, ik heb mijn ziel en zaligheid in deze paragraaf gestoken. Ga maar lekker in je eigen teksten schrappen.” Op dit punt moet je iets moeilijks doen: de objectiviteit bewaren. Kijk eens door de bril van de lezer naar je tekst. Misschien is je paragraaf wel amusant, inspirerend, of uiterst informatief. Maar er is vast nog een ander bijvoeglijk naamwoord van toepassing: overbodig.

Laat de redder in je los

Als je weet dat je jouw stuk tekst zult moeten schrappen, kan je botsen op een grote weerstand. De truc is om die weerstand om te buigen in iets positiefs: werp jezelf op als de patroonheilige van je eigen stukken tekst. Jij bent de redder in nood! Je zal niet met lede ogen toezien hoe jouw tekst het slachtoffer wordt van een koelbloedige moord. Neen, je zal een onderduikadres zoeken.

Het onderduikadres

Het klopt misschien dat jouw stuk tekst te goed gevonden is om eenvoudigweg te verwijderen. Het is jammer om dit werk zomaar verloren te laten gaan. Daarom stel ik voor om een andere bestemming te zoeken. Je hoeft dit nog niet meteen te doen, maar je moet wel een tijdelijk onderkomen vinden voor je tekst. Maak een map aan waarin je losse fragmenten tekst bewaart. Je kopieert dan gewoon het stuk tekst dat niet meer in de oorspronkelijke tekst hoort, en plakt dit in een nieuw document. Het is mogelijk dat je deze tekst nooit meer zal gebruiken. Het zij dan zo, maar je hebt op dit moment op zijn minst gemoedsrust. De kans is echter groot dat je de map met onderduikers nog zal consulteren, en dat je jezelf in de toekomst veel werk uitspaart. Dit geeft je dan dubbel zoveel voldoening: je hebt kunnen schrappen, en je kunt het geschrapte stuk hergebruiken voor een tekst waarin dit beter past.

Tijd voor het onvermijdelijke: de moord

Nu je het overbodige stuk tekst gedetecteerd hebt, is het tijd voor de radicale oplossing. Je zal dit stuk tekst als een koelbloedige moordenaar liquideren. Wanneer je je geesteskind een ander onderkomen hebt gegeven, kan je jezelf veel beter toeleggen op de verwijdering van deze paragraaf uit de oorspronkelijke tekst. Je voelt nu geen mededogen of spijt. Schrappen die handel!

Tekst schrappen: conclusie

• Kijk door de bril van je lezer naar je eigen tekst.
• Wees opmerkzaam voor overbodige of afleidende paragrafen.
• Laat je tekst niet verloren gaan: kopieer het desbetreffende stuk naar een nieuw document.
• Als je het nooit meer gebruikt, geeft dit je gemoedsrust.
• Als je het wel nog kunt gebruiken in de toekomst, bespaar je jezelf veel moeite.
• Doe het onvermijdelijke: verwijder de paragraaf uit je oorspronkelijke tekst.

De schraptip: op zoveel van toepassing

Je kan deze tip voor tal van teksten gebruiken. Of je nu een artikel, een blogpost, een handleiding, een masterproef, een boek, of een doctoraat schrijft: schrijven is schrappen. Doe het slim! Denk je dat andere mensen ook iets aan deze tip kunnen hebben? Deel dan gerust dit artikel.

Photo by Edu Lauton on Unsplash